Tầm nhìn chiến lược từ chủ trương hợp nhất 

Hợp nhất tỉnh Hưng Yên và tỉnh Thái Bình là bước đi chiến lược trong tổ chức lại không gian phát triển vùng đồng bằng sông Hồng. Đây không chỉ là điều chỉnh địa giới hành chính mà còn là bước đột phá trong tư duy phát triển, từ tách rời sang liên kết, tích hợp.

Thái Bình có gần 54km đường bờ biển, 5 cửa sông lớn, trên 16.000ha bãi triều, đây là dư địa lớn để phát triển công nghiệp ven biển, KKT, cảng biển và đô thị ven biển hiện đại. Trong khi đó, Hưng Yên có lợi thế về nguồn nhân lực, trình độ tay nghề cao, hạ tầng logistics kết nối chặt với Hà Nội. Tuy nhiên, không giáp biển và quỹ đất công nghiệp hạn chế là điểm nghẽn lớn. Hợp nhất hai tỉnh không chỉ là phép cộng địa lý mà là cơ hội tổ chức lại không gian phát triển trên nền liên kết đô thị - công nghiệp - cảng biển - logistics - du lịch ven biển. Đây là bước đi hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết số 139/2024/ QH15 của Quốc hội về Quy hoạch không gian biển quốc gia, coi kinh tế biển là trụ cột chiến lược, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng với quốc tế.

Tỉnh Hưng Yên (mới) có điều kiện đưa công nghiệp ra biển, dịch vụ hậu cần ra vùng ven; phát triển hệ thống logistics biển, tạo trục phát triển xuyên suốt từ biển vào đất liền. Sau hợp nhất, quá trình rà soát quy hoạch ngành, vùng và tỉnh cần được đẩy nhanh, bảo đảm tích hợp đồng bộ trong chiến lược chung. Trọng tâm là phát triển cực tăng trưởng ven biển, xây dựng đô thị biển thông minh gắn với công nghiệp công nghệ cao, cảng nước sâu và chuỗi logistics hiện đại. Hạ tầng sẽ được tổ chức theo trục Đông - Tây, kết nối cảng biển Thái Bình với vành đai công nghiệp Hưng Yên - Hà Nội - Bắc Ninh, hình thành trục động lực kinh tế mới vùng đồng bằng sông Hồng. Sự hợp nhất không chỉ tạo ra thực thể hành chính lớn mạnh hơn mà còn là tiền đề cho tư duy phát triển bền vững, hiệu quả, thích ứng xu thế chuyển đổi số, kinh tế xanh và hội nhập quốc tế.

Mở không gian, bứt phá kinh tế biển 

Trước áp lực biến đổi khí hậu, nước biển dâng và cạnh tranh không gian phát triển ngày càng gay gắt, lấn biển không chỉ là giải pháp mở rộng địa hình mà còn là chiến lược phát triển dài hạn. Năm 2017, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định thành lập KKT Thái Bình với tổng diện tích 30.583ha, gồm 30 xã, 1 thị trấn thuộc hai huyện Thái Thụy, Tiền Hải và phần tiếp giáp ven biển; bao gồm 25 phân khu công nghiệp, khu cảng biển Thái Bình 500ha, Trung tâm Điện lực Thái Bình 853ha, khu du lịch - dịch vụ 3.110ha, các khu nông, lâm nghiệp và nuôi trồng thủy sản 4.715ha, khu đô thị 3.000ha... Chỉ đạo mang tính định hướng đã nhanh chóng được hiện thực hóa. Lũy kế đến tháng 6/2025, KKT Thái Bình và các KCN của tỉnh thu hút 392 dự án với tổng vốn đăng ký khoảng 222.000 tỷ đồng. Năm 2024 là năm thứ 2 liên tiếp Thái Bình đạt trên 1 tỷ USD vốn FDI, minh chứng rõ tầm nhìn và chiến lược phát triển kinh tế biển.

Theo Quyết định số 140/QĐ-TTg, ngày 16/1/2025, cảng biển Thái Bình thuộc nhóm cảng biển số 1, định hướng đến năm 2030 thông qua từ 6,8 - 7,9 triệu tấn hàng hóa; có trên 10 bến cảng. Đây là cơ sở để phát triển kinh tế biển bền vững. Ông Nguyễn Bắc Hà, Giám đốc Công ty TNHH Chế biến thủy sản Thụy Hải (huyện Thái Thụy) cho rằng: Lấn biển không chỉ mở rộng mặt bằng sản xuất mà còn tạo nền tảng hình thành hệ sinh thái công nghiệp, dịch vụ ven biển hiện đại. Doanh nghiệp kỳ vọng tỉnh Hưng Yên (mới) sớm quy hoạch CCN chế biến thủy sản gắn với cảng cá Thụy Tân. Khi hạ tầng được đầu tư đồng bộ, doanh nghiệp sẽ mở rộng sản xuất, nâng cao giá trị xuất khẩu.

Ông Nguyễn Văn Hóa, Chủ tịch UBND huyện Thái Thụy cho biết: Giai đoạn 2020 - 2025, tốc độ tăng trưởng kinh tế huyện đạt 11,6%/năm. Huyện phối hợp tích cực để đầu tư cảng cá Thụy Tân, nâng cấp cảng cá Tân Sơn và các bến cá theo quy hoạch để hình thành hệ thống hậu cần nghề cá. Huyện đã quy hoạch 10 KCN với hơn 3.600ha và 7 CCN với hơn 380ha. KCN Liên Hà Thái thu hút hơn 40 dự án, tổng vốn gần 1,6 tỷ USD. Năm 2025, dự án KCN VSIP Thái Bình khởi công với quy mô 333,4ha; dự án Nhà máy nhiệt điện LNG Thái Bình được xây dựng tại xã Thái Đô với đầu tư gần 2 tỷ USD... Các dự án kỳ vọng thu hút mạnh dòng vốn FDI, tạo việc làm cho lao động, thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Khu công nghiệp Liên Hà Thái thu hút hơn 40 dự án thứ cấp, tổng vốn đăng ký gần 1,6 tỷ USD.

Ông Phạm Ngọc Kế, Chủ tịch UBND huyện Tiền Hải cho biết: Theo Quy hoạch tỉnh Thái Bình thời kỳ 2021 - 2030 được Thủ tướng phê duyệt, Tiền Hải là một trong hai huyện trọng điểm phát triển KKT ven biển, quy mô gần 18.000ha, gồm các khu du lịch nghỉ dưỡng, phố biển Đồng Châu và các KCN Hải Long, Hưng Phú, Hoàng Long... Huyện đang đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, phát triển công nghiệp, dịch vụ, du lịch và thủy sản theo định hướng KKT ven biển.

Để tạo nền tảng đột phá kinh tế biển, hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ: đường bộ ven biển, tuyến kết nối KCN Liên Hà Thái - cầu sông Hóa, cao tốc CT.08 đoạn qua Thái Bình, Nam Định, đường từ thành phố Thái Bình đi Cồn Vành... Ông Trần Quang Triển, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết: Cao tốc CT.08 khi hoàn thành sẽ kết nối các tỉnh Bắc Trung Bộ, đồng bằng sông Hồng với Hải Phòng, Quảng Ninh, các sân bay quốc tế và cửa khẩu quốc tế Móng Cái. Tuyến kết nối Thái Bình - Hưng Yên sẽ hình thành trục liên kết vùng, mở rộng không gian đô thị và công nghiệp.

Quy hoạch xanh, khơi dòng năng lượng mới 

Phát triển kinh tế biển gắn với “quy hoạch xanh” là xu thế tất yếu, phù hợp mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Theo Quyết định số 1735/QĐ-TTg, Thái Bình có quy hoạch phát triển nguồn điện tiềm năng như khí hóa lỏng (LNG), điện gió, điện mặt trời... Đây chính là chiến lược để phát triển kinh tế biển bền vững cho tỉnh Hưng Yên (mới) sau hợp nhất.

Tại huyện Thái Thụy, dự án Nhà máy nhiệt điện LNG Thái Bình công suất 1.500MW, do liên danh Tokyo Gas, Kyuden và Trường Thành Việt Nam đầu tư, sẽ khởi công quý III/2025, vận hành từ năm 2028, dự kiến đóng góp ngân sách 4.000 tỷ đồng/ năm. Ông Phạm Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND huyện Thái Thụy cho biết: Nhà máy sử dụng LNG - nguồn năng lượng chuyển tiếp, ít phát thải, phù hợp định hướng phát triển xanh. Bên cạnh đó, huyện có tiềm năng lớn về điện gió trên bờ và ngoài khơi, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển tổ hợp năng lượng kết hợp LNG, xu hướng mà nhiều quốc gia phát triển đang theo đuổi.

Để thu hút hiệu quả các dự án nói chung, tỉnh Thái Bình đã ban hành chính sách ưu đãi đầu tư vào KKT: ưu đãi đất đai, hạ tầng kỹ thuật đến chân hàng rào, san lấp mặt bằng, đào tạo lao động, hỗ trợ thủ tục hành chính... Ban Quản lý KKT và các KCN tỉnh luôn chú trọng thực hiện công tác cải cách hành chính, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong quá trình nghiên cứu đầu tư và triển khai dự án. Các nhà đầu tư được tạo thuận lợi tối đa thông qua tư vấn trực tiếp, cổng thông tin điện tử và các kênh hỗ trợ chuyên biệt.

Ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Hưng Yên cho biết: Sau hợp nhất, một trong các nhiệm vụ trọng tâm của ngành công thương là phối hợp triển khai quy hoạch không gian phát triển năng lượng xanh, tận dụng lợi thế biển, đón đầu xu thế chuyển dịch năng lượng toàn cầu. Tỉnh sẽ tích hợp quy hoạch hiện đại, đầu tư hạ tầng đồng bộ, phát triển nhân lực biển gắn với quốc phòng - an ninh. “Không chỉ mở đất, mà là mở ra một vận hội mới cho cả vùng” - tinh thần ấy đang được hiện thực hóa bằng những hành động quyết liệt.

Thái Bình có đường bờ biển dài gần 54km, 5 cửa sông lớn đổ ra biển, bãi triều trên 16.000ha.

(còn nữa)

Nhóm phóng viên