Những năm qua, Đông Hưng đã từng bước đưa vụ đông trở thành vụ sản xuất  thứ 3 trong năm, nhằm tăng hiệu quả sử dụng đất, đem lại thu nhập cho nông dân. Năm 2011, do ảnh hưởng mưa rét kéo dài nhiều ngày ở vụ xuân khiến lúa chín chậm đã ảnh hưởng trực tiếp tới vụ đông, đặc biệt là cây ưa ấm. Vì vậy, để đạt được mục tiêu gieo trồng 4.500ha cây vụ đông, huyện đã sớm chủ động thực hiện các giải pháp nhằm khắc phục khó khăn ngay từ khi còn ở vụ mùa.

Cán bộ Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện cho biết: do ảnh hưởng thời tiết nên lúa xuân thu hoạch muộn hơn so với các năm từ 15 - 20 ngày kéo theo diện tích lúa mùa trà sớm của huyện không đạt kế hoạch. Vì thế đã ảnh hưởng trực tiếp tới việc gieo trồng cây vụ đông, nhất là cây ưa ấm. Hàng năm cây vụ đông ưa ấm của huyện chiếm diện tích khá lớn, thường đạt khoảng 3.000ha, chiếm tới 70-80% diện tích cây trồng vụ đông. Do vậy, vụ đông 2011 Đông Hưng đã khắc phục việc chậm thời vụ bằng cách chuyển  hướng sang gieo trồng cây ưa lạnh, đặc biệt là cây khoai tây. Đông Hưng cũng là huyện có truyền thống trồng cây khoai tây nên mọi năm nhiều xã vẫn gieo trồng nhưng diện tích không cao như cây ưa ấm. Vì thế, đẩy mạnh việc gieo trồng cây khoai tây cũng là giải pháp để Đông Hưng khắc phục được khó khăn ở vụ đông năm nay. Do giá giống khoai tây cao lại khó mua nên huyện đã chỉ đạo các HTX tổ chức cho các hộ dân đăng ký mua giống, sau đó cung ứng cho bà con. Đến nay, đã có 35/44 xã đăng ký mua giống, tập trung nhiều là ở các xã có truyền thống gieo trồng, như Trọng Quan từ 80-90ha, Phú Châu 40ha, Hồng Giang 30ha, Bạch Đằng 28ha...

Tuy nhiên, việc đẩy mạnh việc trồng cây khoai tây ở những xã không có truyền thống gieo trồng còn nhiều nan giải, bởi chi phí cao (ngoài chi phí về phân bón thì chỉ tính riêng tiền giống khoai tây đã mất tới 800.000 đồng/sào, tương đương với 30-35kg giống). Đây là khó khăn lớn nhất của huyện trong việc mở rộng trồng cây khoai tây. Vì vậy, nếu có cơ chế hỗ trợ của tỉnh thì sẽ giảm bớt khó khăn cho nông dân, khuyến khích được việc mở rộng diện tích ở những xã sẵn có truyền thống gieo trồng và sẽ đẩy mạnh được phong trào tới những xã mới.

Song song với giải pháp chuyển đổi từ cây ưa ấm sang trồng cây ưa lạnh, Đông Hưng còn tuyên truyền nông dân tăng cường trồng cây bí xanh. Đặc biệt, huyện đã vận động bà con trồng giống bí mới (bí xanh số 2) để thay thế cho giống bí cũ và một  cây ưa ấm khác để vừa đem lại hiệu quả, năng suất cao hơn vừa khắc số phục được khung lịch thời vụ. So với những cây ưa ấm khác thì cây bí có đặc thù riêng. Người dân chỉ việc làm bầu ở nhà, tới khi cây được 15-20 ngày, các hộ dân tiến hành rẽ lúa và đặt bầu. Đến khi thời vụ thu hoạch lúa mùa, cây bí cũng bắt đầu phát triển, gặt xong cũng là lúc tập trung chăm bón cho cây bí ra hoa tạo quả. Để đạt được mục tiêu này, huyện đã hỗ trợ 100% giống bí xanh số 2 cho 7 xã đăng ký trồng. Ngay sau khi có danh sách các hộ đăng ký trồng, huyện đã kết hợp với xã lấy giống về cấp cho dân để trồng 250ha bí xanh. Hiện nay tất cả các hộ dân đăng ký trồng bí đang hòan thiện khâu cuối cùng của giai đoạn làm bầu để chuyển ra ruộng.   

Phú Lương là một trong những xã có truyền thống trồng cây vụ đông của huyện Đông Hưng. Hàng năm xã thường trồng 100-120ha, trong đó cây ưa ấm chiếm 50% diện tích, số còn lại là cây ưa lạnh. Các loại cây được trồng chủ yếu ở xã là bí xanh, dưa hấu và khoai tây. Vụ đông năm nay, xã đã chủ động tuyên truyền nông dân tăng cường trồng giống bí xanh số 2 và đã có 337 hộ đăng ký trồng với 55ha. Đặc biệt, nhờ có sự hỗ trợ giống của huyện nên các hộ đã thi đua mượn ruộng trồng với số diện tích lớn từ 5 sào đến 1 mẫu; điển hình như ông Nguyễn Trọng Việt, Mai Đắc Tuấn, Tăng Hoa Tiến (thôn Duyên Phú), ông Nguyễn Đình Trìu (thôn Duyên Trang Đông).  Thôn Duyên Phú và thôn Duyên Trang Đông là 2/5 thôn có diện tích gieo trồng cây vụ đông cao nhất của xã. Anh Nguyễn Văn Phương - Trưởng thôn Duyên Phú cho biết: thôn vốn có truyền thống trồng cây vụ đông, các hộ dân đã thật sự coi đây là vụ sản xuất chính trong năm.

Hiện nay gần 100% số hộ trong thôn tham gia trồng cây vụ đông, trong đó có trên 10 hộ trồng tới một mẫu bí trở lên. Mọi năm mặc dù không được hỗ trợ về giống, nhưng chính gia đình anh Phương cũng đã duy trì trồng 5-8 sào bí; năm nay khi được hỗ trợ 100% giống bí mới, anh đã mựơn thêm ruộng để trồng trên 1 mẫu ngay từ đầu vụ. Theo anh, nếu trồng sớm sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn, cho thu nhập ít nhất từ 3 -4 triệu đồng/sào. Ngoài ra, các hộ dân ở Phú Lương còn duy trì trồng trên 5ha giống bí cũ, đưa tổng diện tích cây bí của xã lên trên 60ha, tăng trên 40ha so với năm 2010.

Như vậy, Đông Hưng chắc chắn sẽ giải được bài toán chậm thời vụ do điều kiện thời tiết đem lại. 

                                         Bài, ảnh: Thu Thủy