Mô hình nào là tốt nhất?

Khảo sát tại một vùng ngoại thành ở Hà Nội, nơi đang diễn ra quá trình đô thị hóa khá mạnh, những gia đình hạt nhân (2 thế hệ) dần thay thế cho kiểu gia đình mở rộng (3 - 4 thế hệ). Tuy nhiên, khảo sát cho thấy, theo quan điểm của người dân, mô hình sống tốt nhất dành cho người già vẫn là sống chung với con trai: 52% người được hỏi cho biết việc sống với con trai trưởng thành là mô hình mà người già được chăm sóc tốt nhất; kế đến là sống với bất kỳ người con nào đã trưởng thành (38%). Mô hình nhà dưỡng lão rất ít được lựa chọn với lý do chính là vì sự cô đơn và thiếu thốn tình cảm.

Người già không chỉ chú trọng đến sự chăm sóc mà cả lời thăm hỏi của con cái, bởi lẽ ít có cơ hội mở rộng quan hệ và giao lưu khi lớn tuổi, sâu bên trong còn có nhu cầu được giao tiếp, nói chuyện thân tình với con, cháu.

Vai trò của con cái

Cuộc sống của cha mẹ già sẽ phụ thuộc rất nhiều vào con cái. Xu hướng sống dựa vào sự chăm sóc, phụng dưỡng của con là rất mạnh mẽ: lúc nào làm việc không nổi nữa thì về với các con. Già yếu là về với con, nương tựa vào con. Với những người có lương thì có thể muộn hơn một chút nhưng cuối đời vẫn phải quay về với con. “Trẻ cậy cha, già cậy con” - một người 60 tuổi ghi trong phiếu khảo sát như vậy. Một phụ nữ 57 tuổi cũng cho biết quan điểm của bà: “Cha mẹ lúc còn khỏe tự lo được thì vấn đề sống riêng không thành vấn đề gì. Nhưng khi về già, sức khỏe yếu thì con cái sẽ có trách nhiệm với bố mẹ, nên cần ở chung”.

Tìm hiểu vai trò của con đối với cuộc sống của người già ở gia đình nông thôn hiện nay, nhóm nghiên cứu thấy rằng, đối với tất cả những người được hỏi, con cái luôn đóng vai trò rất quan trọng, là cầu nối các thế hệ, là nguồn lao động, người thờ cúng, là nhân tố củng cố mối quan hệ vợ chồng, là người chăm sóc lúc về già và đem lại niềm vui, niềm hạnh phúc cho cha mẹ.

Người già sống chung với con để được chăm sóc tốt nhất, tuy nhiên, cụ thể sống chung với ai thì có sự khác biệt rõ rệt theo nhóm tuổi người được hỏi. Số người được hỏi ở nhóm trung niên lựa chọn sẽ sống với con trai khi về già có tỷ lệ cao nhất (55,2%), tiếp đó là những người trẻ tuổi (50%), ở nhóm người già thì hơi thấp hơn (45,6%).

Nhóm nghiên cứu cũng nhận thấy sự khác biệt trong đánh giá ở những người có học vấn khác nhau. Gần 2/3 số người học hết lớp 9 (cấp 2) cho rằng cuộc sống của cha mẹ sẽ tốt nhất nếu sống chung với con trai (57%), rất ít người trong số họ chọn lựa sống với con gái (0,9%) và sống ở nhà dưỡng lão (0,5%). Lựa chọn với những người có trình độ học vấn từ lớp 10 trở lên lần lượt là 43,9%, 0,7% và 1,4%. Gần 20% những người được hỏi cho biết người già cũng có thể được chăm sóc tốt nhất nếu sống riêng.

Nhóm người có trình độ học vấn dưới lớp 9 có xu hướng muốn sống chung với con trai trưởng thành nhiều hơn so với người có trình độ học vấn cao hơn. Những người có cấp học thấp hơn ít ủng hộ mô hình sống riêng hơn so với người có cấp học cao hơn. Người có trình độ học vấn cao có xu hướng chọn mô hình sống riêng  hoặc sống ở nhà dưỡng lão.

Hoài Thu (Sưu tầm)