Thầy Trịnh sinh năm 1939 trong gia đình nghèo có 4 anh chị em. Thầy thông minh sáng dạ từ nhỏ nên dù đói khổ, bố mẹ vẫn chắt chiu cho ăn học. Năm 1958, thầy bắt đầu tham gia giảng dạy môn Văn tại Vũ Quý, Kiến Xương. Từ đó, suốt quãng thời gian hơn 40 năm người giáo viên ấy luôn gắn bó với bục giảng tại nhiều địa phương như Thái Tân, Thái Hưng (Thái Thụy), rồi Hiệp Hòa, Thuận Vi, Tam Tỉnh, Nguyên Xá, Trường Năng khiếu thị trấn, Dũng Nghĩa (Vũ Thư). Từ năm 1968, thầy được bầu làm hiệu trưởng song vẫn tham gia giảng dạy cho đến khi về hưu. Ký ức trong thầy vẫn còn vẹn nguyên những năm tháng cùng đồng nghiệp xách đèn dầu đi kiểm tra tổ nhóm học sinh rèn luyện, ôn tập; những hôm mặt mũi đen nhèm và quần áo lấm lem bùn đất khi làm hầm kèo tránh Mỹ; những ngày xuống đường tuyên truyền chống đế quốc Mỹ. Những chiếc bảng làm bằng nong nia, tận dụng tường vữa nhà dân, đình làng, kho của xã và gạch, than dùng thay phấn... đã cùng thầy đem con chữ đến với hàng nghìn thế hệ học trò. Gần nửa thế kỷ trôi qua, khi về nghỉ hưu, thầy vẫn khắc khoải với sự nghiệp giáo dục, đặc biệt ở quê hương Song Lãng tuy nghèo nhưng có truyền thống hiếu học.

Dù tuổi cao, người cựu giáo chức ấy vẫn cần mẫn đến từng gia đình trong họ, trong thôn, xã vận động khuyến học. Thầy cùng đồng nghiệp tiết kiệm tiền lương hưu ủng hộ Quỹ khuyến học xã từ vài trăm đến dăm bảy triệu đồng. Gần đây nhất, Hội Cựu giáo chức xã mà thầy Trịnh làm Chủ tịch đã tham mưu cùng nhà chùa xây dựng Quỹ khuyến học chùa Phúc Thắng. Việc làm này có ý nghĩa rất lớn đối với nhà chùa cũng như con em địa phương. Bà Doãn Thị Kim, Chủ tịch Hội tín đồ phật tử chùa Phúc Thắng cho biết: Chính lòng tâm huyết của những người thầy, người cô nghỉ hưu như thầy Trịnh đã khiến nhà chùa cảm động và quyết tâm phát tâm công đức xây dựng Quỹ khuyến học. Từ đó, mối quan hệ giữa nhà chùa và nhà trường với học sinh trong thôn, xã thêm gắn bó.

Bước sang tuổi 75, thầy Trịnh vẫn được nhân dân gửi gắm niềm tin khi bầu thầy giữ các vị trí Chủ tịch Hội người cao tuổi, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học, Chủ tịch Hội Cựu giáo chức, rồi Ủy viên Hội Sinh vật cảnh... Với vai trò cán bộ Mặt trận thôn, người cựu giáo chức ấy thường gần gũi nhân dân, lắng nghe tâm tư của họ để phản ánh với chính quyền. Trong phong trào xây dựng nông thôn mới, không chỉ tích cực tuyên truyền vận động các hộ dân trong thôn trong xã tham gia, thầy còn đóng góp gần 10 triệu đồng cùng thôn làm đường. Với đồng nghiệp, thầy Trịnh luôn sẻ chia khó khăn trong cuộc sống. Thầy chính là tấm gương mà mỗi cựu giáo chức nhắc đến đều có thể tự hào.

Nhắc đến thầy giáo Ðào Thượng Trịnh, mọi người đều yêu mến và nể trọng. Gia đình thầy còn được gọi là gia đình giáo viên mẫu mực với hai vợ chồng thầy và 3 người con là giáo viên có tiếng về tài đức. Ngoài tham gia công tác xã hội, vợ chồng thầy vẫn tích cực tham gia làm kinh tế. Thầy luôn tâm niệm rằng: Khi đứng trên bục giảng phải được học trò mến phục, còn khi nghỉ hưu không hổ thẹn với danh xưng nhà giáo mẫu mực trong mắt nhân dân.

Hà Thanh

(Ðài Truyền thanh Vũ Thư)